รายวิชา การพัฒนาระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ รหัส 3204-2109

ความหมายของการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์


ภาพที่ 1.2 การทำธุรกรรมทุกรูปแบบโดยครอบคลุมถึงการซื้อขาย
   

ความหมายของอิเล็กทรอนิกส์
           พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง การทำธุรกรรมทุกรูปแบบโดยครอบ
คลุมถึงการซื้อขายสินค้า   บริการการชำระเงิน   การโฆษณา   โดยผ่านสื่อ

อิเล็กทรอนิกส์ประเภทต่างๆ โดยเฉพาะเครือข่ายทางอินเทอร์เน็ต
          กรมส่งเสริมการส่งออกกระทรวงพาณิชย์ ระบุว่า พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ 
หมายถึง การดำเนินธุรกิจทุกรูปแบบที่เกี่ยวข้องกับการซื้อขายสินค้าและบริการ

ผ่านและระบบสื่อสารโทรคมนาคมหรือสื่ออิเล็กทรอนิกส์
          องค์กรการค้าโลกให้คำจำกัดความไว้ว่า พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง
การผลิต การกระจาย การตลาด การขาย หรือการขนส่งผลิตภัณฑ์และบริการ

โดยใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ 

E-Commerce คืออะไร    
        Electronic Commerce หรือ E-Commerce คือ การซื้อขายสินค้าหรือ
บริการโดยส่งข้อมูลด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์ผ่านทางเครือข่าย เช่น Internet ถ้า
ผู้ใช้มีเครื่องคอมพิวเตอร์ คู่สายโทรศัพท์ โมเด็ม และเป็นสมาชิกของบริการ
 Internet ก็สามารถทำการค้าผ่านระบบเครือข่ายได้
          E-Commerce เป็นการผสมผสานระหว่างเทคโนโลยี Internet กับการ
จำหน่ายสินค้าและบริการโดยสามารถนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับตัวสินค้า
หรือบริการผ่านทาง Internet สู่คนทั่วโลกภายในระยะเวลาอันรวดเร็ว ทำให้
การดำเนินการซื้อขายอย่างมีประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดรายได้ในระยะเวลา
อันสั้น
        E-Commerce ใช้ติดต่อกับลูกค้าได้หลายระดับ ธุรกิจกับลูกค้า
 ธุรกิจกับธุรกิจ ธุรกิจกับภาครัฐฯ สาระของการติดต่อจะมี 4 ประการ คือ
           1.การขาย รวมการโฆษณา แสดงสินค้า เสนอราคา สั่งซื้อ คำนวณ
ราคา
           2.การชำระเงิน การตกลงวิธีชำระเงิน สั่งโอนเงิน ให้ข้อมูลบัญชี
ธนาคารที่ใช้ตัดบัญชี ตลอดจนเงินดิจิทัลรูปแบบใหม่ๆ
           3.การขนส่ง แจ้งวิธีการส่งมอบของ ค่าขนส่ง และสถานที่ติดต่อ
และระบบติดตามสินค้าที่ส่ง 
           4.บริการหลังการขาย การติดต่อภายในบริษัท เช่นระบบบัญชี คลัง
สินค้าระบบสั่งซื้อสินค้าและวัตถุดิบสั่งผลิต ตลอดจนบริการลูกค้าหลังการ

บทบาทภาครัฐกับ E-Commerce 
            เนื่องจากการทำธุรกิจดังกล่าวมีการแข่งขันกันร้อนแรง ส่วนใหญ่
อยู่ในรูปข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ โดยเป็นไปได้ที่คู่ค้าอาจไม่เคยรู้จักติดต่อกัน
มาก่อน ปัจจัยสนับสนุนสำคัญจากภาครัฐได้แก่ แผนกลยุทธ์การค้าอิเล็กทรอนิกส์
ของประเทศ เพื่อมิให้เสียเปรียบเชิงการค้าในระดับโลก โครงสร้างการสื่อสารที่ดี
และเพียงพอ กฎหมายรองรับข้อมูลและหลักฐานการค้าที่ไม่อยู่ในรูปเอกสาร
 
ระบบความปลอดภัยข้อมูลบนเครือข่ายและระบบการชำระเงิน
 
            E-Government เป็นอีกมิติหนึ่งของการให้บริการภาครัฐออนไลน์
ที่จะเอื้อให้ธุรกิจ ประชาชน ติดต่อใช้บริการในกรอบบริการงานแต่ละด้านของ
ส่วนราชการต่างๆ
เช่น ธนาคารแห่งประเทศไทยให้บริการโอนเงินอิเล็กทรอนิกส์
แก่สถาบันการเงิน
 กรมทะเบียนการค้าให้บริการจดทะเบียนการค้า เป็นต้น 
นอกจากนี้ การทำ
 E-Procurement เพื่อการจัดซื้อจัดหาภาครัฐก็เป็นบริการที่

ควรดำเนินการ เพราะจะช่วยให้เกิดความโปร่งใส ละเป็นไปตามกรอบนโยบาย
ของที่ประชุมเอเปกด้วย

ความปลอดภัยกับ E-Commerce  

        ระบบความปลอดภัยนับเป็นเรื่องที่โดดเด่นที่สุด และมีเทคโนโลยีความ
ปลอดภัยคือ Public Key ซึ่งมีองค์กรรับรองความถูกต้องเรียกว่า CA 
(CertificationAuthority) ระบบนี้ใช้หลักคณิตศาสตร์คำนวณรหัสคุมข้อความ
จากผู้ส่งและผู้รับอย่างเฉพาะเจาะจงได้ จึงสามารถพิสูจน์ตัวตนของผู้รับผู้ส่ง
(Authentication) รักษาความปลอดภัยของข้อมูล (Confidentiality) ความถูก
ต้องไม่คลาดเคลื่อนของข้อมูล (Integrity) และผู้ส่งปฏิเสธความเป็นเจ้าของข้อ
มูลไม่ได้ (Non-repudiation)เรียกว่าลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ (Electronic 
Signature)

         ที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือการมีกฎหมายรองรับการทำธุรกรรมบนเครือ
ข่ายประเทศในยุโรปและประเทศสหรัฐอเมริกาได้ออกกฎหมายรับรองการใช้
ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ และกฎหมายรองรับการทำธุรกิจดังกล่าว สำหรับใน
ประเทศไทยก็เร่งจัดการออกกฎหมายเทคโนโลยีสารสนเทศ 6 ฉบับ โดยกฎ
หมาย 2 ฉบับแรกที่จะออกใช้ได้ก่อนคือ กฎหมายธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
และกฎหมายลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์                             

การชำระเงินบน E-Commerce Commerce
            จากผลการวิจัยพบว่า วิธีการชำระเงินที่สำคัญสำหรับกรณีธุรกิจกับธุรกิจ
 ร้อยละ 70 ใช้วิธีหักบัญชีธนาคาร ขณะที่ ธุรกิจกับผู้บริโภคร้อยละ 65 ชำระด้วย
บัตรเครดิต
            สำหรับในประเทศไทย ผลการสำรวจพบว่าผู้สั่งสินค้าบนอินเทอร์เน็ต
ร้อยละ 40-60 ใช้บัตรเครดิต อีกร้อยละ 40 ใช้วิธีโอนเงินในบัญชี ซึ่งหมายความ
รวมถึง Direct Debit, Debit Card และ Fund Transfer เพื่อสร้างความเชื่อ
มั่นแก่ระบบการชำระเงินบนอินเทอร์เน็ต มีแนวทางการพัฒนาเพื่อบริการชำระ
เงินดังนี้
            1บริการ internet banking และ/หรือธุรกิจประเภท Payment
 Gateway จะเป็น hyperlink ระหว่าง website ของร้านค้ากับระบบของธนาคาร
 และธนาคารสามารถดำเนินการตามข้อมูลที่ได้รับเพื่อตัดโอนเงินในบัญชีของ
ลูกค้าหรือส่งเป็นคำสั่งโอนเข้าระบบการชำระเงินระหว่างธนาคารที่มีมาตรการ
รักษาความปลอดภัยที่ได้มาตรฐาน 
            2สำหรับการชำระเงินที่เป็น Micro Payment การใช้เงินดิจิทัลซึ่ง
บันทึกบนบัตรสมาร์ตการ์ด หรือเครื่องคอมพิวเตอร์ สามารถสร้างเสริมระบบ
ความปลอดภัยให้มั่นใจได้เหนือกว่าระบบบัตรเดบิตและบัตรเครดิตทั่วไป จึง
เป็นแนวโน้มเทคโนโลยีที่น่าสนใจและเหมาะสม